Jastrebački knez – osloboditelj Kruševca
Od kada su Srbi predvođeni knezom jastrebačkim Veselinom Ćirkovićem, arhimandritom svetoromanskim Savom Petrovićem i Trnjanskim i Kožetinskim kneževima oslobodili Kruševac od turske vlasti prošlo je 187 godina.
Skandal koga su otmicom devojaka navodno napravili turski begovi, braća Frenčević, bio je povod knezu Milošu Obrenoviću da podigne bunu u Kožetinu. Njih 1.850 sa jedva 450 pušaka u oslobađanje Kruševca krenulo je iz porte crkve Svetog Nikole u Vrbnici i 6. decembra 1832. godine, bez ispaljenog kuršuma, zaposelo grad.
Pre ovog događaja pregovori našeg kneza, Rusa i Turaka trajali su 17 godina.
– Te 1815. godine na sastanku Marašli Alipaše i Miloša Obrenovića u Ćupriji Miloš je dobio Beogradski pašaluk. Ali ono što je imao Karađorđe, a to su šest nahija kruševačkog Sandžaka, ostalo je pod upravom Turaka, jer Šašid Paša, koji je tada bio u Leskovcu, nije ih dao, iako su ih Srbi po Bukureštanskom ugovoru iz 1812. godine dobili, kaže Tomislav Miletić, književnik.
Iza ovog događaja nastalo je zatišje, jer se knez Miloš uz podršku carske Rusije okrenuo svom najjačem oružju, diplomatiji.
– Tek u novembru mesecu 1833. godine, opet pod pritiskom Ruskog dvora, sultan donosi novi hatišerif, odnosno novi ferman kojim se poništava mukada, poklon i administrativno kruševački Okrug ostaje kao administrativna jedinica i pripaja se Kneževini Srbije, odnosno staroj teritoriji Beogradskog pašaluka, kaže Dragiša Miloševic iz Istorijskog Arhiva.
– Ima dokumenata iz tog perioda, pre svega centralne ličnosti iz našeg kraja su braća Simić, Đorđević Stojan i naravno Miroslav Braljinac, koji je bio centralna figura i imenovan od strane kneza Miloša za upravnika kruševačke Nahije, kaže Goran Vasić iz Narodnog Muzeja Kruševac.
Uz ove značajne ljude treba pomenuti i kapetana Vesu koji je predvodio bunu, ali i u vreme kada je Kruševac imao sedam džamija u nahiji podigao isto toliko pravoslavnih crkava. Sahranjen je kraj jedne od njih, Vrbničke koja je zbog njega i ušla u istoriju.
